Tiếp tục xây "rào" chặn gian lận nhập khẩu phôi thép

Để ngăn chặn gian lận trong nhập khẩu phôi thép, bên cạnh việc điều chỉnh thuế nhập khẩu ưu đãi, Bộ Tài chính đã, đang và sẽ triển khai các giải pháp tăng cường kiểm tra, kiểm soát khâu nhập khẩu cũng như các biện pháp tự vệ, chống bán phá giá, các biện pháp quản lý về lâu dài đối với mặt hàng này.

Tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII, đoàn đại biểu Lào Cai đã đề nghị có biện pháp phối hợp, kiểm tra chống bán phá giá và phòng vệ thương mại, loại bỏ những hành vi gian lận thương mại trong việc nhập khẩu phôi thép để bảo vệ sản xuất trong nước; xây dựng hàng rào kỹ thuật nhằm ngăn chặn hiệu quả việc nhập khẩu phôi thép không đúng theo đăng ký; truy xuất thuế và xử phạt hành vi gian lận để bảo vệ các đơn vị sản xuất trong nước.

Trước đề nghị này, Bộ Tài chính cho biết: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 10018/TCHQ-TXNK ngày 28-10-2015 chỉ đạo các Cục Hải quan tỉnh, thành phố thực hiện nhiều giải pháp để tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn hành vi gian lận khai báo nhập khẩu mặt hàng phôi thép.

Cụ thể: Tổng cục Hải quan đã thực hiện nghiêm quyết định phân luồng của hệ thống, trường hợp lô hàng nhập khẩu thuộc diện phải kiểm tra thực tế hàng hóa, yêu cầu phải kiểm tra chi tiết, cụ thể; thực hiện đúng quy định trong trường hợp người khai chậm nộp chứng từ xuất xứ hàng hóa (C/O).

Đối với nhóm hàng sắt và thép không hợp kim dạng thỏi đúc hoặc các dạng thô khác (nhóm 72.06, trừ sắt thuộc nhóm 72.03), sắt hoặc thép không hợp kim ở dạng bán thành phẩm (nhóm 72.24); thép hợp kim khác ở dạng thỏi đúc hoặc dạng thô khác; các bán thành phẩm bằng thép hợp kim khác (nhóm 72.07), Tổng cục Hải quan đã yêu cầu các đơn vị thực hiện kiểm tra, lấy mẫu gửi phân tích phân tích phân loại để có cơ sở xác định đúng bản chất, thành phần, tính chất lý hóa của lô hàng nhập khẩu.

Ngoài các giải pháp nêu trên, Tổng cục Hải quan đang thực hiện rà soát kiểm tra sau thông quan đối với các doanh nghiệp nhập khẩu phôi thép để phát hiện hành vi khai báo nhập khẩu sai, thực hiện truy thu/truy hoàn (nếu có) theo đúng quy định.

Bộ Tài chính cũng cử cán bộ tham gia đoàn công tác liên ngành do Bộ Công Thương chủ trì để kiểm tra việc nhập khẩu phôi thép, kịp thời phát hiện xử lý hành vi nhập khẩu, sử dụng không đúng mục tiêu đã đăng ký và không đảm bảo các quy định về chất lượng khi đưa vào các công trình xây dựng.

Về biện pháp phối hợp kiểm tra chống bán phá giá và phòng vệ thương mại trong việc nhập khẩu phôi thép, Bộ Tài chính sẽ có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công Thương trong việc xây dựng chính sách quản lý nhập khẩu mặt hàng phôi thép, hướng dẫn kịp thời khi Bộ Công Thương có quyết định về áp dụng thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp đối với mặt hàng phôi thép theo kiến nghị của Hiệp hội Thép và các doanh nghiệp sản xuất thép.

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam, lượng phôi thép nhập khẩu trong 9 tháng đầu năm 2015 tăng gấp hơn 5 lần so với cùng kỳ năm 2014, trong đó, riêng phôi thép nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm trên 75% tổng lượng phôi nhập cả nước. Đặc biệt có hiện tượng phôi thép Trung Quốc nhập khẩu khai là phôi thép hợp kim chứa nguyên tố Crom (Crom > 0,3%) thuộc nhóm 7224 để hưởng thuế suất 0%.

Trước tình hình đó, Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành, hiệp hội liên quan về việc bổ sung mặt hàng phôi thép thuộc nhóm 7224 vào Chương 98, mã hàng 9811.00.00 để hạn chế nhập khẩu nhóm hàng này nếu có chứa nguyên tố Bo và/hoặc Crom và quy định mức thuế suất 10%, bằng mức trần cam kết WTO.

Trên cơ sở ý kiến các bộ, ngành, hiệp hội, Bộ Tài chính đã tổng hợp nội dung này vào Thông tư số 182/2015/TT-BTC ban hành Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi theo danh mục mặt hàng chịu thuế, có hiệu lực từ ngày 1-1-2016.