Thỏa thuận EU–Mỹ đặt “gánh nặng lớn” lên ngành thép châu Âu

Tổ chức này cho rằng mức thuế đối với thép xuất khẩu từ EU có nguy cơ xóa sổ hoàn toàn lượng xuất khẩu sang Mỹ, vốn đạt 3,8 triệu tấn trong năm 2024. Hơn nữa, mặc dù mức thuế mới 15% (thay vì 25% trước đây) có bao gồm cả xuất khẩu ô tô, ngành công nghiệp ô tô cũng sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề.

Trong năm 2024, khi mức thuế là 2,5%, khoảng 760.000 xe ô tô từ EU đã được xuất sang Mỹ, tương đương với khoảng 1 triệu tấn thép châu Âu. Eurofer cảnh báo phần lớn lượng xuất khẩu này hiện đang bị đe dọa.

Tuy nhiên, những phát biểu gần đây của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sau cuộc gặp với Donald Trump tại Scotland cho thấy vẫn còn khả năng đạt được một thỏa thuận giúp hạ thuế quan. Bà nói: “Về thép và nhôm, EU và Mỹ đang đối mặt với thách thức chung là tình trạng dư thừa công suất toàn cầu. Chúng tôi sẽ hợp tác để đảm bảo cạnh tranh công bằng trên toàn cầu, và để giảm rào cản giữa hai bên, thuế quan sẽ được cắt giảm. Một hệ thống hạn ngạch cũng sẽ được thiết lập.”

Thuế thép sẽ "vẫn còn"

Chuyên gia phân tích thị trường thép Mỹ của MEPS, bà Laura Hodges, nhận định: “Mức thuế 50% đã gây thiệt hại nặng nề cho các đối tác thương mại chính của Mỹ trong ngành thép. Mặc dù có hy vọng về một hệ thống hạn ngạch thép với EU và có thể cả Vương quốc Anh, Tổng thống Trump chưa từng công khai thừa nhận khả năng này, và thậm chí mới đây còn phủ nhận việc sẽ giảm thuế thép. Trước mắt, thuế thép và sự bất định vẫn sẽ còn tồn tại.”

Thỏa thuận EU-Mỹ là thỏa thuận thương mại thứ năm được Nhà Trắng công bố kể từ khi kéo dài đàm phán liên quan đến chính sách thuế “có đi có lại” của Tổng thống Trump. Trước đó, các thỏa thuận đã được ký với Anh, Việt Nam, Indonesia, Philippines và Nhật Bản, quy định các mức thuế “có đi có lại” lần lượt là 20%, 19%, 19% và 15% đối với hàng hóa nhập khẩu, không bao gồm thép và nhôm.

Trong cuộc đàm phán gần đây với Nhật Bản, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba xác nhận rằng mức thuế 50% đối với thép nhập khẩu vào Mỹ vẫn được giữ nguyên.

Đổi lấy mức thuế 15%, EU cam kết đầu tư lớn vào Mỹ

Ủy ban châu Âu đã đồng ý thực hiện một số khoản đầu tư lớn vào Mỹ để đổi lấy mức thuế 15%, tức một nửa so với mức 30% mà Trump từng đe dọa áp dụng.

Cụ thể, EU cam kết:

- Mua 750 tỷ USD khí hóa lỏng, dầu và nhiên liệu hạt nhân của Mỹ trong 3 năm tới.

- Đầu tư thêm 600 tỷ USD vào các lĩnh vực của Mỹ, bao gồm cả mua sắm thiết bị quân sự.

Áp lực giảm giá đối với thép EU

Bản tin tháng 7 của MEPS European Steel Review cho thấy giá thép EU đang trên đà giảm. Nhiều nhà máy lên kế hoạch nghỉ hè kéo dài nhằm giảm sản lượng và kiềm chế đà trượt giá, trong bối cảnh nhu cầu nội địa yếu và mất quyền tiếp cận thị trường Mỹ do mức thuế 50% trước đó.

Bên cạnh đó, dù Ủy ban châu Âu đã điều chỉnh các biện pháp tự vệ đối với hàng nhập khẩu, cạnh tranh từ thép giá rẻ châu Á vẫn đang gây áp lực lên giá. Khả năng hàng xuất khẩu từ châu Á sẽ bị chuyển hướng từ Mỹ sang châu Âu khiến nguy cơ giá giảm sâu hơn tăng lên.

Hiện tại, một trong số ít yếu tố hỗ trợ giá thép châu Âu là sự bất định xung quanh chi phí thuế carbon do Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU gây ra.

Thị trường Mỹ ổn định

Theo báo cáo MEPS International Steel Review tháng 7, giá thép tại Mỹ hiện đang ổn định. Dù nước này áp dụng chính sách hạn chế nhập khẩu thép nghiêm ngặt, nhưng các cuộc đàm phán thương mại vẫn khiến người mua chưa dám đưa ra quyết định, nhiều bên đang ở trạng thái “chờ xem”.

Bà Hodges cho rằng một số yếu tố trong các thỏa thuận thương mại có thể sẽ cải thiện tâm lý thị trường và kích thích nhu cầu thép. “Hiện nay có vẻ như đã hình thành một ‘khuôn mẫu’ cho các thỏa thuận thương mại, bao gồm các cam kết đầu tư và nhập khẩu năng lượng vào Mỹ,” bà nói. “Cả EU và Nhật Bản đều đã đồng ý đầu tư lớn vào sản xuất và năng lượng của Mỹ. Nếu các cam kết này được thực hiện, nhu cầu thép tại Mỹ sẽ tăng lên đáng kể.”

Th.S