Ngành thép xanh cảnh báo nguy cơ chồng chéo giữa CBAM và biện pháp phòng vệ của EU

Ngày 18/8 là hạn cuối để các thành viên thị trường gửi ý kiến và góp ý cho EC về việc thực hiện một biện pháp thương mại nhằm giải quyết vấn đề dư thừa công suất sản xuất thép toàn cầu. Trong vòng một tháng, đã có 143 doanh nghiệp và tổ chức gửi phản hồi tới cơ quan chức năng.

Công ty Meranti Green Steel (Singapore) cho biết: “Thay vì hạn ngạch hoặc thuế quan, cần áp dụng cơ chế định giá carbon theo CBAM đối với các sản phẩm thép xanh nhập khẩu.”

Trong khi đó, công ty thương mại Interfer đề xuất: “Đối với các mức thuế ngoài hạn ngạch, chúng tôi khuyến nghị áp thuế 0% đối với thép phát thải thấp có thể xác minh được và với các quy cách mà nguồn cung EU không đáp ứng đủ.”

Meranti ước tính rằng khi CBAM vận hành đầy đủ, EU sẽ thiếu hụt tới 50 triệu tấn thép xanh vào năm 2035. Interfer thì nhấn mạnh việc trừng phạt nhập khẩu thép phát thải thấp sẽ đi ngược lại Thỏa thuận Xanh châu Âu (EU Green Deal) và mục tiêu cốt lõi của CBAM.

Nhà sản xuất Thụy Điển SSAB cũng cảnh báo rằng nếu có sự chồng chéo giữa biện pháp phòng vệ mới và CBAM, người dùng hạ nguồn sẽ phải gánh chịu gánh nặng kép.

Việc triển khai CBAM vẫn dự kiến bắt đầu từ ngày 1/1/2026, bất chấp những tin đồn thị trường về khả năng trì hoãn. Các bên hiện đang chờ hướng dẫn chi tiết về CBAM, dự kiến công bố vào mùa thu năm nay.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất thép xanh châu Âu chưa đạt được đồng thuận về việc miễn trừ thép phát thải thấp khỏi các hạn chế thương mại. Thay vào đó, các kiến nghị chủ yếu tập trung vào việc áp dụng một cơ chế hạn ngạch thuế quan (TRQ) nghiêm ngặt hơn, dự kiến triển khai trong quý I/2026.

Những nhà cung cấp đang phát triển sản xuất thép xanh tại EU như SSAB, Celsa và Hydnum Steel đều bày tỏ ủng hộ một hệ thống TRQ toàn cầu, với giới hạn theo từng quốc gia xuất khẩu và thuế suất 50%. Ngoài ra, Celsa và Hydnum Steel còn đề xuất bổ sung điều khoản “luyện và đúc trong nước” (melt-and-pour clause) đi kèm với TRQ.

Th.S