Eurofer hoan nghênh đề xuất phòng vệ thép mới của các nước EU

Hiệp hội Thép châu Âu (Eurofer) đánh giá cao đề xuất từ 11 quốc gia thành viên EU, do Pháp dẫn đầu, về một biện pháp thương mại mới nhằm đối phó với tình trạng dư thừa công suất toàn cầu và bảo vệ năng lực sản xuất của ngành thép châu Âu.

Văn kiện "phi chính thức" này được Pháp công bố ngày 28/7 thay mặt cho Áo, Bỉ, Bulgaria, Hy Lạp, Ý, Luxembourg, Ba Lan, Romania, Slovakia và Tây Ban Nha, kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra cơ chế mới có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 nhằm nâng cao mức sử dụng công suất nội khối bằng cách hạn chế thị phần nhập khẩu.

Chính sách phòng vệ hiện tại sẽ hết hiệu lực vào tháng 6/2026. Tuy nhiên, các quốc gia này cho rằng cơ chế phòng vệ hiện tại đã không còn đủ hiệu quả do quá trình tự do hóa dần dần làm suy yếu tác dụng bảo vệ, với hạn ngạch miễn thuế vượt quá nhu cầu nội địa đang suy giảm.

Ngày 18/7, EC đã mở cuộc tham vấn công khai về các biện pháp thay thế nhằm ứng phó với tác động tiêu cực của dư thừa công suất toàn cầu đối với ngành thép EU.

"Chúng tôi đề nghị EC sớm trình đề xuất về một khung bảo vệ thương mại mới chống lại các tác động gây hại từ tình trạng dư thừa công suất thép toàn cầu", văn kiện nêu rõ.

Mục tiêu được đề ra trong Kế hoạch Hành động về Thép và Kim loại là xây dựng một cơ chế bảo vệ hiệu quả cao hơn hiện nay, qua đó giúp ngành thép châu Âu đạt lại mức sử dụng công suất bền vững – gần 85% như mục tiêu mà EC đã xác định.

Đề xuất đề cập việc hạn chế thị phần nhập khẩu thép ở mức tương đương với giai đoạn 2012-2013, thời điểm mà tỷ lệ sử dụng công suất ngành vượt 80%, cụ thể là 15% đối với thép dẹt, 5% đối với thép dài và 15% đối với thép không gỉ tính theo nhu cầu hiện tại của EU. Đồng thời, EC nên xem xét áp dụng quy tắc xuất xứ "nấu và đúc tại chỗ" nhằm tăng hiệu quả phòng vệ và ngăn hành vi lách thuế thông qua gia công đơn giản. Đồng thời, cần đánh giá việc tăng mức thuế ngoài hạn ngạch có phù hợp hay không để kiểm soát nhập khẩu một cách hiệu quả hơn.

Đề xuất cũng kêu gọi xem xét chấm dứt sớm biện pháp phòng vệ hiện tại, đồng thời cân nhắc thời điểm cơ chế mới có hiệu lực, nhằm đảm bảo bảo vệ tốt nhất cho ngành thép EU càng sớm càng tốt. Ngoài ra, cũng kêu gọi mở rộng phạm vi áp dụng của cơ chế mới để bao gồm một số sản phẩm thép và gang hiện chưa được bảo vệ như ống đúc gang thép, thép điện định hướng, dây kéo thép không gỉ, viên bi nghiền, ống vòng bi và một số loại thanh, dây hợp kim khác.

Hệ thống hạn ngạch thuế quan linh hoạt

Các quốc gia thành viên đề xuất cơ chế mới dưới dạng hệ thống hạn ngạch thuế quan (TRQ), áp dụng thuế bổ sung cho phần vượt hạn ngạch, với mức hạn ngạch thấp hơn 40–50% so với mức năm 2024 và áp dụng với tất cả nước thứ ba mà không có ngoại lệ.

Cơ chế này cũng cần đảm bảo phân bổ hạn ngạch miễn thuế một cách công bằng giữa các quốc gia xuất khẩu, tránh tình trạng một số nước chiếm phần lớn hạn ngạch. Ngoài ra, cần loại bỏ các "hiệu ứng ngẫu nhiên" như cơ chế mở rộng dần, chuyển hạn ngạch chưa sử dụng hay cách quản lý khác biệt giữa các cơ quan hải quan quốc gia.

Eurofer cho rằng đây là sáng kiến kịp thời nhằm định hình một biện pháp thương mại toàn diện thay thế cơ chế hiện tại trong bối cảnh then chốt.

"Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ đề xuất này và kêu gọi các quốc gia thành viên khác, Nghị viện châu Âu và EC cùng chung tay hành động", Tổng giám đốc Eurofer Axel Eggert phát biểu.

“Chính những hành động phối hợp và đầy tham vọng như vậy mới có thể ngăn làn sóng thép giá rẻ phá hủy nền công nghiệp châu Âu, việc làm và quá trình chuyển đổi xanh. Mỗi ngày trì hoãn là một bước lùi khỏi chủ quyền công nghiệp của châu Âu.”

Ông Eggert nhấn mạnh ngành thép châu Âu không còn thời gian để chờ đợi. Trong bối cảnh tình trạng bất ổn kéo dài liên quan đến xuất khẩu thép EU sang Mỹ, EC cần nhanh chóng triển khai cơ chế mới, trước khi cơ chế hiện tại kết thúc.

Trong khi đó, EC đã công bố tài liệu chi tiết hơn về thỏa thuận thương mại với Mỹ, theo đó hai bên sẽ phối hợp bảo vệ các ngành thép, nhôm và đồng tránh bị cạnh tranh không lành mạnh.

“Dư thừa công suất toàn cầu là mối đe dọa chung với cả EU và Mỹ. Chúng ta sẽ cùng thiết lập hạn ngạch thuế quan dựa trên mức lịch sử, cắt giảm thuế suất 50% hiện nay và đảm bảo cạnh tranh công bằng toàn cầu,” EC cho biết, nhưng không công bố thêm chi tiết.

T.L