Châu Âu kỳ vọng chu kỳ tăng giá mới

Tại thị trường thép dẹt, các nhà sản xuất châu Âu đã đồng loạt nâng giá chào bán trong hai tuần qua. Theo dữ liệu của CRU, giá HRC tại Đức đạt 623 EUR/tấn, tăng 15-17 EUR/tấn so với tuần trước, trong khi giá tại Ý tăng lên 588 EUR/tấn. Một số nhà máy lớn ở Bắc Âu đã nâng giá chào thêm khoảng 30 EUR/tấn cho đơn hàng giao tháng 12 - tháng 1. Diễn biến này cho thấy các doanh nghiệp đang chủ động thiết lập mặt bằng giá mới trước thời điểm đàm phán hợp đồng đầu năm. 

Còn đối với nguồn hàng thép dẹt nhập khẩu, người mua tiếp tục tránh các lô hàng có nguy cơ chịu CBAM và rủi ro vượt hạn ngạch phòng vệ. Theo Platts, Các bên chào hàng nhập khẩu hiện được ghi nhận ở mức 490-510 EUR/tấn CIF Ý từ Ấn Độ và Indonesia, và 520-540 EUR/tấn từ Thổ Nhĩ Kỳ. Hai giao dịch DDP được ký kết hồi đầu tháng 10/2025 ở mức 502-505 EUR/tấn, hàng Indonesia giao tháng 12/2025. Một nhà giao dịch cho biết có chào hàng mới ở mức 580-585 EUR/tấn DDP Antwerp cho hàng nguồn Đông Nam Á giao tháng 3-4/2026, đã bao gồm chi phí CBAM, và nhận định rằng “người mua bắt đầu quan tâm ở mức giá này.”

Ủy ban châu Âu đã đề xuất giảm gần 50% hạn ngạch nhập khẩu thép hiện hành. Phần vượt hạn ngạch sẽ phải chịu mức thuế 50% khi vào EU. Nếu được thông qua bởi Nghị viện và Hội đồng Bộ trưởng, biện pháp này sẽ thay thế cơ chế “Steel safeguard” dự kiến hết hiệu lực vào tháng 6/2026. Việc hạn chế thép nhập khẩu giá rẻ từ châu Á được đánh giá sẽ giúp cải thiện đáng kể cán cân cung - cầu tại thị trường EU. Trong 10-15 năm qua, công suất sản xuất thép châu Âu đã giảm khoảng 50 triệu tấn, chủ yếu do cạnh tranh từ hàng nhập khẩu và chi phí sản xuất cao hơn trung bình toàn cầu. Động thái bảo hộ này, kết hợp với cơ chế CBAM đang từng bước triển khai, được kỳ vọng sẽ tạo “lá chắn kép” cho ngành thép châu Âu trước áp lực dư cung toàn cầu.

Một yếu tố khác có thể tác động đến giá thép là chi phí năng lượng. Giá năng lượng dù đã hạ nhiệt so với đỉnh năm 2022. Theo Fastmarkets (6/2025), giá điện công nghiệp tại EU hiện vẫn thường vượt 100 EUR/MWh, cao gấp hơn 2 lần mức tại Mỹ (30-50 EUR/MWh), khiến các nhà máy luyện thép bằng lò hồ quang điện (EAF) chịu áp lực chi phí đáng kể. Trước khi khủng hoảng năng lượng xảy ra, chi phí năng lượng chỉ chiếm 9-16% tổng chi phí sản xuất thép lò EAF, nhưng trong quý III/2022 tỷ lệ này đã tăng lên tới 25-40%, theo nghiên cứu của SteelOrbis/Eurometal. Đối với các nhà máy sử dụng lò cao (BF), chi phí than luyện cốc và khí tự nhiên vẫn ở mức cao, trong khi báo cáo Eurofer 2024 ghi nhận năng lượng chiếm khoảng 17% chi phí sản xuất thép tuyến tích hợp, phản ánh sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. GMK Center (10/2025) cũng cho biết giá điện công nghiệp tại EU cao gấp đôi Mỹ và cao hơn Trung Quốc 50%, khiến nhiều nhà máy buộc phải duy trì giá bán thép ở mức cao để bù đắp chi phí, dù nhu cầu vẫn yếu.

Bên cạnh đó, yếu tố mùa vụ cũng đang hỗ trợ thị trường. Các dự án hạ tầng công và tái thiết năng lượng - đặc biệt ở Đức và Ba Lan - được triển khai mạnh trong quý IV, giúp tăng nhu cầu thép xây dựng và thép tấm. Việc triển khai các chương trình tài trợ năng lượng tái tạo của EU cũng kéo theo nhu cầu thép kết cấu và tôn mạ phục vụ ngành điện mặt trời, điện gió.

Tổng hợp các yếu tố thị trường và chính sách cho thấy, châu Âu đang hình thành một “mặt bằng giá cân bằng mới. Các biện pháp phòng vệ thương mại của EU, như hạn ngạch nhập khẩu và cơ chế thuế biên giới carbon (CBAM), giúp giảm áp lực cạnh tranh từ thép giá rẻ ngoài khối, tạo không gian để nhà sản xuất nội địa duy trì giá bán ổn định. Bên cạnh đó, chi phí năng lượng vẫn ở mức cao, khiến giá thành sản xuất khó giảm sâu và góp phần giữ mặt bằng giá chung. Nhu cầu cũng có dấu hiệu cải thiện nhẹ nhờ các dự án hạ tầng công, năng lượng tái tạo và tái thiết công nghiệp, đặc biệt tại Đức, Pháp và Ba Lan. Về trung hạn, việc triển khai CBAM cùng với dòng vốn đầu tư cho sản xuất thép xanh được kỳ vọng sẽ giúp thị trường EU ổn định hơn, giảm phụ thuộc vào yếu tố chu kỳ ngắn hạn và hướng tới biên lợi nhuận bền vững. Sự cân bằng giữa chính sách, chi phí và nhu cầu đang giúp châu Âu bước ra khỏi giai đoạn biến động cực đoan của những năm 2022-2024.

Huy Hoàng