Tăng mức phạt về vi phạm hành chính thuế, hoá đơn

Tổng cục Thuế đang tiếp tục lấy ý kiến hoàn thiện dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn để sớm đưa nội dung này vào thực tế.

Khó xử lý vi phạm hành chính thuế

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thuế, số lượng vụ việc vi phạm về thủ tục thuế tăng nhiều theo từng năm. Đến năm 2018, tăng khoảng 5,6 lần so với năm 2014. Nếu như năm 2014, có 34.837 số vụ vi phạm thủ tục thuế và 10.557 số vụ vi phạm về hóa đơn, thì đến năm 2018, con số này là 192.174 và 45.513. Tuy nhiên, số vụ việc này vẫn khá thấp do nhiều nguyên khác nhau. Một trong những nguyên nhân là mức phạt tiền thấp nên chưa đảm bảo tính phòng ngừa, chưa đủ nghiêm khắc để người nộp thuế nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế đối với nghĩa vụ đăng ký thuế và khai các chỉ tiêu trên hồ sơ khai thuế. Trong khi số vụ vi phạm về hóa đơn lại ít hơn do mức phạt cao.

Không chỉ vậy, thực tế trong thời gian qua, việc xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn được quy định tại 2 Nghị định khác nhau nên việc áp dụng xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn có nhiều bất cập trong áp dụng nguyên tắc xử phạt cũng như thẩm quyền xử phạt giữa 2 lĩnh vực.

Chính vì vậy, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020 đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý thuế. Hiện Tổng cục Thuế đã xây dựng dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn và đang lấy ý kiến rộng rãi các đơn vị trong và ngoài ngành.

Theo Tổng cục Thuế, việc ban hành Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn là cần thiết, qua đó, nâng cao ý thức tuân thủ và tự giác chấp hành pháp luật về thuế, quản lý thuế của người nộp thuế, cán bộ thuế, cơ quan quản lý nhà nước; tăng cường tính hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý hành chính thuế nhằm chống thất thu, giảm nợ thuế, thu đúng, đủ, kịp thời tiền thuế vào ngân sách Nhà nước.

Việc ban hành Nghị định cũng góp phần thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong xử lý vi phạm hành chính nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, thống nhất, công bằng trong áp dụng pháp luật; đảm bảo đồng bộ trong nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn.

Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế và hóa đơn gồm 5 chương và 51 điều. Nội dung của dự thảo Nghị định được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn tại Chương I Nghị định số 129/2013/NĐ-CP, Nghị định số 109/2013/NĐ-CP và Nghị định số 49/2016/NĐ-CP. Đồng thời sửa đổi, bổ sung một số quy định cho phù hợp với Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Luật Xử lý vi phạm hành chính và xử lý những tồn tại, bất cập phát sinh trong thực tế.

Tăng mức tiền phạt vi phạm

Dự thảo nghị định đã bổ sung quy định về nguyên tắc xử phạt vi phạm hành chính để đảm bảo một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt 1 lần. Về tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trên cơ sở quy định tại Điều 9, Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong đó xác định vi phạm hành chính với số thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc giá trị hàng hóa từ 500 triệu đồng trở lên; vi phạm hành chính từ 10 số hóa đơn trở lên được xác định là vi phạm hành chính về hóa đơn có quy mô lớn.

Về nguyên tắc áp dụng mức phạt tiền, dự thảo Nghị định quy định rõ các hình thức xử phạt vi phạm hành chính thuế gồm: phạt cảnh cáo; phạt tiền. Đồng thời, quy định rõ việc giảm trừ khi người nộp thuế vừa có tình tiết giảm nhẹ và tình tiết tăng nặng theo nguyên tắc: một tình tiết giảm nhẹ được giảm trừ một tình tiết tăng nặng. Dự thảo quy định rõ mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm thủ tục thuế, hóa đơn tại Nghị định này áp dụng đối với tổ chức (mức phạt tiền của cá nhân bằng ½ lần mức phạt tiền đối với tổ chức); bổ sung nguyên tắc xác định mức phạt tiền khi có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ được tính tăng hoặc giảm 10% mức phạt trung bình của khung phạt tiền.

Về trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính về thuế, dự thảo nghị định bổ sung quy định về không xử phạt đối với trường hợp người nộp thuế vi phạm hành chính do thực hiện theo hướng dẫn, quyết định xử lý của cơ quan thuế hoặc cơ quan có thẩm quyền liên quan đến nội dung xác định nghĩa vụ thuế của người nộp thuế.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính trình Chính phủ nâng mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm thủ tục thuế với mức tối thiểu là 500.000 đồng (trước đây là 400.000 đồng) và mức cao nhất là 25.000.000 đồng (trước đây là 5.000.000 đồng). Cụ thể hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá 90 ngày thuộc hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế đã nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước trước khi cơ quan thuế công bố quyết định thanh tra hoặc trước khi lập biên bản thì không bị xử phạt về hành vi trốn thuế nhưng bị xử phạt với mức tiền phạt từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng để tương ứng với mức độ, tính chất của hành vi này.