Cần có những giải pháp để tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên

“Giải pháp tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên trong giai đoạn hiện nay” là chủ đề chính của buổi Tọa đàm được Trung ương Đoàn, Đoàn Khối các cơ quan Trung ương tổ chức sáng ngày 2/5, tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

Tham dự tọa đàm có các đồng chí: PGS.TS Nguyễn Viết Thảo - Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; TS Nguyễn Ngọc Lương - Bí thư Trung ương Đoàn; cùng các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu và các đồng chí cán bộ Đoàn đến từ các bộ, ngành và Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã tập trung tham gia ý kiến tham luận, trao đổi xoay quanh tính cấp thiết của việc tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên hiện nay; những nhân tố tác động; đánh giá thực trạng, đặc biệt tập trung đánh giá những mặt còn hạn chế, bấp cập của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng; dự báo tình hình công tác giáo dục lý tưởng cách mạng trong những năm tới; giới thiệu những mô hình hay, cách làm hiệu quả về giáo dục lý tưởng cách mạng hiện nay và giải pháp giáo dục lý tưởng cách mạng đối với đoàn viên, thanh niên trong giai đoạn hiện nay... Các ý kiến tham luận của các đại biểu sẽ là những đóng góp quan trọng để hoạch định các chủ trương và giải pháp tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng trong thời gian tới.

Cần đi tìm nguyên nhân

Mở đầu các ý kiến của buổi tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc - Nguyên viện trưởng Viện nghiên cứu lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, cơ bản nhất trí với dự thảo kết luận Hội nghị lần thứ ba Ban chấp hành Trung ương Đoàn khóa XI, nhưng kết luận nên có tính khái quát phải cao hơn.

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc cho hay, chúng tôi là lớp thanh niên của đầu những năm 60 thế kỷ trước, nên nói về thực trạng phai nhạt lý tưởng, không chỉ trong thanh niên mà đảng viên nói chung cũng có. Nhưng thực tế cho thấy, thanh niên vào Đảng ngày càng tăng lên, do đó phải có sự đánh giá khách quan, trung thực.

Nói về lý tưởng, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc cho rằng, lý tưởng mỗi thời thể hiện mỗi khác, do vậy khái niệm lý tưởng cách mạng phải được làm rõ và người thể hiện rõ ràng nhất lý tưởng cách mạng không ai khác đó là anh hùng Lý Tự Trọng với câu nói: “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.

PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc - Nguyên viện trưởng Viện nghiên cứu lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Vậy lý tưởng có mấy thuộc tính? theo PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, lý tưởng cách mạnh có thuộc tính, có mục tiêu chiến lược mà trong đó độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, đây là chiến lược bất di bất dịch của Đảng, cho nên công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên phải bám sát vào lợi ích của quốc gia, của dân tộc và hướng tới xã hội tốt đep. Do đó, lý tưởng cách mạng phải đảm bảo phản ánh tính quy luật tất yếu sự phát triển của cách mạng có giá trị như chân lý; tính lãng mạn cách mạng ở đây được hiểu là nuôi dưỡng niềm tin mặc dù chưa có hiện thực và trong lãng mạn còn có dự báo triển vọng cách mạng, dự báo các con đường tiến tới của cách mạng.

“Tính lãng mạn đã nuôi dưỡng chúng tôi vì chứa đựng niềm tin, như: “Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình”, “Đường ra trận mùa này đẹp lắm”, “Đường ra trật khốc liệt lắm chứ”, “Xẻ dọc trường sơn đi cứu nước mà lòng phơi phới dậy tương lai”... nếu không có yếu tố lãng mạn không thể ra trận được”, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc nói.

“Vậy sao bây giờ lại có sự phai nhạt về lý tưởng, nguyên nhân nào, phải chăng từ ham muốn vật chất kinh tế thị trường, sự tác động của các thế lực thù địch phá hoại trên mặt trận tư tưởng và không chúng ta không nên coi thường sự chống phá này... Trung ương Đoàn nên có chuyên đề để tìm ra nguyên nhân và qua đó tìm ra giải pháp phù hợp trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên”, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc nêu đề xuất.

PGS.TS Phạm Hồng Chương - nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng,Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Thống nhất với quan điểm với PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, PGS.TS Phạm Hồng Chương - nguyên Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng cho rằng, dự thảo Kết luận cần có khái quát nhằm đặt ra giải pháp trong thực tiễn, đồng thời xác định được đối tượng giáo dục cách mạng là ai ? nếu là đoàn viên, là thanh niên thì cần tìm ra giải pháp để có cùng mục tiêu để giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên. Cho nên, giải pháp phải có sự tách biệt thì mới hiệu quả trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng. Bên cạnh đó, giải pháp cần được hình thành không chỉ phù hợp với sự tác động mà còn chịu sự tác động của xã hội để qua đó làm thay đổi tư duy, nhận thức của đoàn viên thanh niên giúp họ xác định đúng lý tưởng cách mạng của chính mình.

“Xây dựng lý tưởng cách mạng là xây dựng niềm tin khoa học. Nếu không được xây dựng khoa học thì niềm tin chỉ là ảo giác. Xác định lý tưởng cách mạng phải dựa trên cơ sở khoa học. Bên cạnh đó, giải pháp phải giải quyết khoa học, lý giải khoa học, nếu nói chung chung sẽ không có tác động. Cần xây dựng giải pháp một cách khoa học và mục tiêu cụ thể của lý tưởng, đó là: Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, PGS.TS Phạm Hồng Chương nhấn mạnh.

Theo PGS.TS Phạm Hồng Chương, để có giải pháp đúng, đánh giá đúng thực trạng cần có cuộc điều tra xã hội học cụ thể mới đánh giá đúng mà không mang tính chung chung; đồng thời, cần có điều tra để xác định rõ vai trò vị trí của tổ chức Đoàn trong xã hội như thế nào để từ đó cho thấy Kết luận sẽ mang lại hiệu quả thiết thực trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng thời gian tới.

Vai trò của tổ chức Đoàn, cán bộ Đoàn trong giáo dục lý tưởng cách mạng

GS.TS Mạnh Quang Thắng - nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đào tạo Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, phải giáo dục cho đoàn viên, thanh niên yêu lý tưởng này, yêu chủ nghĩa cộng sản và hãy làm cho đoàn viên, thanh niên tin yêu và hành động theo Kết luận này. Ngoài ra, cần giáo dục đoàn viên, thanh niên thông qua những phong trào cụ thể, như: VHVN, TDTT, phát triển kinh tế, ...

Muốn giáo dục lý tưởng cách mạng có hiệu quả, theo GS.TS Mạnh Quang Thắng cần phải có hai điều kiện làm tiền đề, đó là: Đảng phải sạch và mạnh, cán bộ Đảng viên phải trong sạch, trong sáng là tấm gương cho cán bộ, đoàn viên thanh niên noi theo. Đồng thời, bản thân Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, cán bộ Đoàn các cấp, đặc biệt là người đứng đầu cũng phải trong sạch, mạnh. Đây có thể coi là giải pháp quan trọng trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên thời gian tới.

Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp Hồ Quang Huy

Bí thư Đoàn Thanh niên Đại học Nội vụ Hà Nội Vũ Quốc Việt

Tham gia ý kiến với tọa đàm, Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp Hồ Quang Huy cho hay, phương thức giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên cần được thể hiện ở ba ý, đó là: phải gắn giáo dục lý tưởng cách mạng với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị, bởi nó không chỉ vừa có tính lý luận, ma còn mang tính thực tiễn cao, thu hút được đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia.
Bên cạnh đó, phải gắn giáo dục lý tưởng cách mạng với các phong trào, hoạt động sinh hoạt Đoàn, gắn với chương trình hành động của các cấp bộ Đoàn để lý tưởng cách mạng đi vào cuộc sống của đoàn viên, thanh niên. Và rất cần xây dựng các khung tiêu chí đánh giá cụ thể về lý tưởng hiện nay như thế nào? Và cái đọng lại ở mỗi bạn trẻ là cái gì và ở mỗi bạn trẻ lý tưởng ấy sẽ được thể hiện trong hành động cụ thể, hoàn cảnh cụ thể khi góp sức trẻ tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

PGS.TS Nguyễn Viết Thảo - Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Với 10 năm hoạt động công tác Đoàn, từng là giảng viên đứng lớp, đồng chí Vũ Quốc Việt - Bí thư Đoàn Thanh niên Đại học Nội vụ Hà Nội cho biết, trong thực tế, sinh viên ngày nay mạnh dạn hơn khi đưa ra những quan điểm nên đòi hỏi công tác giáo dục cần có tính phản biện của các “thủ lĩnh” thanh niên và cán bộ Đoàn; đồng thời phải giáo dục cho thanh niên, sinh viên ý thức trách nhiệm pháp luật và trách nhiệm xã hội.

Để làm được điều này, theo đồng chí Vũ Quốc Việt hãy sử dụng phương pháp giáo dục thông qua mạng xã hội khi cả nước có khoảng 60 triệu người sử dụng facebook, mạng xã hội. Phương pháp giáo dục phải phù hợp với giới trẻ, cán bộ Đoàn là người làm gương cho sinh viên thanh niên noi theo; và cán bộ Đoàn cũng phải nắm bắt được nhu cầu thanh niên, sinh viên để từ đó có sự đổi mới phương thức hoạt động phù hợp.

PGS.TS Nguyễn Viết Thảo - Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh chia sẻ, giáo dục lý tưởng cách mạng là giáo dục nhận thức cho đoàn viên, thanh niên nhưng thường quá xa vời, không vào được tuổi trẻ vì không phân biệt đối tượng. Nếu thanh niên yêu mới là chuyện lạ. Cần thiết thực hơn, phù hợp hơn để khả thi. Cần giáo dục niềm tin cách mạng, dựa trên cơ sở khoa học. Hiện chúng ta rất xem nhẹ giáo dục niềm tin cách mạng, không có nềm tin thì không thể giáo dục lý tưởng cách mạng được.

Đồng tình với ý kiến chia sẻ về phương pháp giáo dục, PGS.TS Nguyễn Viết Thảo nêu phương thức giáo dục cho đoàn viên, thanh niên cần được thông qua các phong trào thiết thực mà không hình thức; thông qua sự chủ động sáng tạo của các cấp bộ Đoàn, tổ chức chức Đoàn. Có sự nêu gương của “thủ lĩnh” Đoàn, giáo dục qua tấm gương điển hình tiên tiến, cá nhân tiêu biểu, thanh niên năng động, sáng tạo, và sử dụng thông tin mạng xã hội để làm tốt công tác giáo dục.

TS Nguyễn Ngọc Lương - Bí thư Trung ương Đoàn phát biểu tại tọa đàm

Khẳng định vai trò của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên hiện nay là cấp bách, là cần thiết trong giai đoạn hiện nay, Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Ngọc Lương phát biểu cho rằng, với 8 ý kiến của các nhà khoa học, các chuyên gia, cán bộ Đoàn đã nêu được 3 vấn đề lớn cần quan tâm. Trong đó, giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên cần kiên trì thực hiện, làm từ từ và cụ thể thì để tạo sự bền vững. Đã làm rõ thực trạng những ưu điểm, những hạn chế; đánh giá đúng thực trạng về giáo dục lý tưởng cách mạng của đoàn viên, thanh niên; những nguyên nhân khách quan xuất phát từ nhu cầu xu hướng, khuynh hướng, trào lưu mới thanh niên đang tiếp cận, mặt trái của CNTT tác động, sự chống phá của các thế lực thù địch, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng cũng như hệ giá trị. Do đó, sự cần thiết đánh giá toàn diện hơn, đầy đủ các mặt của thanh niên để qua đó xác định đúng nội hàm thì có phương pháp đúng, yêu cầu mức độ thực hiện các giải pháp phải có sự khác nhau và có hệ thống các giải pháp để tăng cường thực hiện.

Trên cơ sở các ý kiến, để tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên, đồng chí Nguyễn Ngọc Lương cho rằng, cần nâng cao nhận thức cho cán bộ Đoàn về tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên; không ngừng đổi mới phương thức học tập Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cùng các bộ công cụ hỗ trợ cho các cấp bộ Đoàn trong việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục lý tưởng cách mạng. Đồng thời, thông qua các phong trào hành động cách mạng của Đoàn để giáo dục đoàn viên, thanh niên và cần có các nhóm giải pháp về xây dựng tổ chức Đoàn vững mạnh và phát huy được sự nêu gương, gương mẫu của cán bộ Đoàn để đoàn viên, thanh niên học tập, noi gương qua đó sẽ làm công tác giáo dục lý tưởng cách mạng sẽ có những chuyển biến nhất định.