Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của Cách mạng Tháng Mười đối với con đường giải phóng các dân tộc bị áp bức

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong lịch sử loài người, chưa từng có một cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như Cách mạng Tháng Mười. Đánh giá về ý nghĩa, vai trò to lớn của cuộc cách mạng này đối với tiến trình cách mạng thế giới, Người nhấn mạnh: "Như ánh mặt trời rạng đông xua tan bóng tối, cuộc Cách mạng Tháng Mười đã chiếu rọi ánh sáng mới vào lịch sử loài người"⁽¹⁾. Người cũng đã nhiều lần khẳng định rằng, cách mạng Tháng Mười mở đầu một thời đại mới trong lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn thế giới.

Trên cơ sở đánh giá toàn diện về Cách mạng Tháng Mười, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tập trung luận giải một cách sâu sắc về vai trò của Cách mạng Tháng Mười đối với con đường giải phóng các dân tộc bị áp bức. Từ năm 1924 đến năm 1967, Người đã viết hàng chục bài đánh giá về ý nghĩa, vai trò của Cách mạng Tháng Mười, trong đó Người đã nhiều lần khẳng định: "Cách mạng Tháng Mười mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc và cả loài người"⁽²⁾. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, con đường giải phóng mà Cách mạng Tháng Mười mở ra cho các dân tộc bị áp bức được thể hiện trên một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, Cách mạng Tháng Mười đã thức tỉnh các dân tộc bị áp bức về mục tiêu, con đường giải phóng cho mình.

Cách mạng Tháng Mười chẳng những là tiếng chuông báo hiệu xã hội loài người bước sang kỷ nguyên mới, thời đại mới, mà nó còn là hồi chuông rộn rã làm thức tỉnh hàng triệu con tim của các dân tộc bị áp bức nhận thức được mục tiêu, con đường giải phóng cho mình. Đây là một trong những nội dung rất quan trọng về ý nghĩa, vai trò của Cách mạng Tháng Mười. Bởi vì, xã hội loài người từ thời cận đại cho đến Cách mạng Tháng Mười, quần chúng nhân dân lao động ở các nước tư bản chủ nghĩa cũng như các nước dân tộc chủ nghĩa đều đang còn chìm đắm, đau thương dưới ách thống trị, đô hộ, áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa phong kiến. Mặc dù chính quần chúng nhân dân lao động là người sáng tạo ra tất cả mọi của cải xã hội, nhưng họ đều bị dìm trong đói khổ, ngu dốt, không tìm được lối thoát. Chính vì điều này, mà vai trò của Cách mạng Tháng Mười càng to lớn và ý nghĩa của nó càng sâu sắc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ví Cách mạng Tháng Mười như mặt trời sáng chói làm thức tỉnh triệu triệu con người bị áp bức, chỉ cho họ rõ con đường đấu tranh giải phóng, tiến tới độc lập dân tộc và tự do, hạnh phúc. Người đã nhấn mạnh: "Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất"⁽³⁾.

Thực tế lịch sử nhân loại từ sau Cách mạng Tháng Mười cho thấy, sự thức tỉnh này có vai trò hết sức to lớn. Chính sự thức tỉnh này đã là động lực tạo nên sức mạnh vô biên cho phong trào giải phóng dân tộc. Sự thức tỉnh này làm cho phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa dâng lên mạnh mẽ, ngày càng phát triển với quy mô lớn hơn. Trên khắp châu Á, châu Phi và châu Mỹ La tinh, phong trào giải phóng dân tộc nổi lên như vũ bão, làm tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, giải phóng cho hàng trăm triệu người thoát khỏi xiềng xích nô lệ, được sống trong độc lập, tự do.

Hai là, Cách mạng Tháng Mười là tấm gương sáng cho các dân tộc bị áp bức noi theo.

Với thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười, lần đầu tiên trong lịch sử, quyền tự quyết của các dân tộc được thực hiện trên một phần sáu hành tinh. Cách mạng Tháng Mười đem lại nhà máy cho công nhân, ruộng đất cho nông dân, hòa bình và hữu nghị cho các dân tộc, bình đẳng, tự do, hạnh phúc cho mọi người. Cách mạng Tháng Mười không chỉ tuyên bố những lý tưởng cao đẹp, mà nó còn thực sự hành động vì lợi ích của các dân tộc, vì độc lập, tự do, hạnh phúc của nhân dân. Những điều tốt đẹp này là mục tiêu cao cả, là tương lai tươi sáng mà các dân tộc phải kiên quyết đấu tranh để đi tới. Chính từ những lẽ đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định, Cách mạng Tháng Mười là tấm gương sáng, là ngọn cờ rực rỡ cho các dân tộc bị áp bức noi theo.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và những thành tựu bước đầu về xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đã là tấm gương chói lọi, là tiếng kèn giục giã thôi thúc các dân tộc bị áp bức anh dũng đứng lên đấu tranh giải phóng cho mình. Người đã từng nhấn mạnh: "Từ ngày Cách mạng Tháng Mười thắng lợi, Liên Xô đã thành tiếng kèn kêu gọi đấu tranh cho tự do bình đẳng, hữu nghị và hạnh phúc của các dân tộc, đã thành ngọn cờ hy vọng và thắng lợi, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới dũng cảm tiến lên"⁽⁴⁾.

Cách mạng Tháng Mười đã ảnh hưởng rất to lớn tới phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới, nó thực sự là ngôi sao chói lọi dẫn đường, là tiếng trống ầm ầm xung trận, thôi thúc các dân tộc bị áp bức anh dũng tiến bước, không ngừng lập được những thành tựu vĩ đại.

Ba là, Cách mạng Tháng Mười chỉ ra nội dung, phương pháp đấu tranh để giải phóng các dân tộc bị áp bức.

Cách mạng Tháng Mười là một trong những sự kiện trọng đại nhất của thế kỷ XX, nó đã đưa loài người bước vào kỷ nguyên mới, thời đại mới. Thắng lợi mới của Cách mạng Tháng Mười đã chỉ cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động, các dân tộc thuộc địa và phụ thuộc trên toàn thế giới nhiều bài học lịch sử quý báu, trong đó đặc biệt là nội dung, phương pháp đấu tranh để giải phóng các dân tộc bị áp bức. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ vấn đề này: "Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Mười đã dạy cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới nhiều bài học hết sức quý báu, bảo đảm cho sự nghiệp giải phóng triệt để của giai cấp công nhân và của cả loài người"⁽⁵⁾.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, những bài học của Cách mạng Tháng Mười về nội dung, phương pháp đấu tranh để giải phóng các dân tộc bị áp bức thể hiện trên một số vấn đề chủ yếu là: Phải có đảng cách mạng chân chính lãnh đạo; Phải tổ chức, tập hợp được lực lượng cách mạng hùng hậu; Phải dùng bạo lực cách mạng để đánh bại bạo lực phản cách mạng; Phải kết hợp chặt chẽ lòng yêu nước chân chính với tinh thần quốc tế trong sáng; Đúc rút từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc những năm tiếp theo đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Trong thời đại ngày nay, cách mạng giải phóng dân tộc là một bộ phận khăng khít của cách mạng vô sản trong phạm vi toàn thế giới; cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn"⁽⁶⁾. Từ kết luận ấy, Người kêu gọi giai cấp công nhân và nhân dân lao động các nước thực hiện theo khẩu hiệu của Lê-nin đề ra: "Giai cấp vô sản và các dân tộc bị áp bức đoàn kết lại!".

Bốn là, đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười, dân tộc Việt Nam đã giành được nhiều thắng lợi và nhất định sẽ đi tới bến bờ hạnh phúc.

Mặc dù thực dân Pháp ra sức bưng bít, nhưng ánh sáng chói lọi của Cách mạng Tháng Mười vẫn đến với Việt Nam vào cuối thập niên 20 của thế kỷ XX. Sự gặp gỡ giữa yêu cầu giải phóng dân tộc, giữa chủ nghĩa yêu nước truyền thống Việt Nam với chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng của Cách mạng Tháng Mười là cuộc gặp gỡ tự nhiên, tựa như một cuộc hò hẹn lịch sử tuyệt đẹp giữa dân tộc và thời đại, giữa hai trào lưu cách mạng lớn là cách mạng vô sản và cách mạng giải phóng dân tộc. Chủ nghĩa Mác - Lênin và những tư tưởng của Cách mạng Tháng Mười là ngôi sao sáng dẫn đường cho cách mạng Việt Nam. Đánh giá về vai trò của Cách mạng Tháng Mười đối với sự nghiệp cách mạng của Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Có thể nói rằng nếu không có Cách mạng Tháng Mười vĩ đại thì nhân dân Việt Nam không thể hoàn thành được cuộc Cách mạng Tháng Tám của mình"⁽⁷⁾. Người còn nhấn mạnh: "Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám ở Việt Nam một lần nữa đã chứng tỏ tính chất đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin về vấn đề dân tộc và thuộc địa, tính chất đúng đắn của đường lối mà Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười năm 1917 đã vạch ra"⁽⁸⁾.

Đi theo con đường của Cách mạng Tháng Mười, dân tộc ta đã liên tục giành được nhiều thắng lợi to lớn, viết nên những trang sử vàng chói lọi. Thực tiễn lịch sử dân tộc từ Cách mạng Tháng Tám thành công đến 30 năm anh dũng chiến đấu đánh thắng hai đế quốc Pháp và Mỹ, cùng với những thành tựu đạt được qua hơn 30 năm tiến hành đổi mới đã chứng tỏ rằng, con đường mà Đảng và Nhân dân ta lựa chọn là đúng đắn, là phù hợp với quy luật phát triển của lịch sử. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vững vàng, sáng tạo đi theo con đường ấy, thì nhất định dân tộc ta sẽ đi tới bến bờ hạnh phúc.

^--------

(1), (7), (8): Hồ Chí Minh toàn tập, NXB CTQG, H.2000, tập 8, tr. 558, 442, 572.

(2), (3), (5), (6): Sách đã dẫn, tập 12, tr. 301, 300, 303, 304-305.

(4): Sách đã dẫn, tập 10, tr. 635.