Tiếp tục cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước theo lộ trình

Theo Bộ Tài chính, quá trình tái cơ cấu DNNN cần tiếp tục thực hiện với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ và nâng cao hiệu quả việc sắp xếp, tái cơ cấu. Cùng với đó là thực hiện thoái vốn đầu tư ngoài ngành và vốn nhà nước ở DN mà nhà nước không cần nắm giữ, đảm bảo hiệu quả kinh tế cao nhất.

Thêm 43 doanh nghiệp hoàn thành cổ phần hóa

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tính đến ngày 20/7/2016, đã có 43 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, trong đó có 6 tổng công ty thuộc: Bộ Công thương (2), Bộ Xây dựng (1), Bộ Quốc phòng (1) và Bộ NN&PTNT (2).

Tổng giá trị thực tế của 43 doanh nghiệp đã được phê duyệt phương án cổ phần hóa là 29.907 tỷ đồng, trong đó giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp là 22.240 tỷ đồng.

Theo phương án cổ phần hóa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vốn điều lệ của 43 đơn vị là 21.680 tỷ đồng, trong đó nhà nước nắm giữ 10.332 tỷ đồng, bán cho nhà đầu tư chiến lược 7.114 tỷ đồng, bán cho người lao động 267 tỷ đồng, tổ chức công đoàn 2,1 tỷ đồng, số lượng cổ phần bán đấu giá công khai là 3.954 tỷ đồng.

Trước đó, giữa tháng 6 vừa qua Bộ NN&PTNT đã phê duyệt quyết định công bố giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa Tổng công ty Lương thực miền Nam, với giá trị thực tế của tổng công ty là 14.227 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp là 4.980 tỷ đồng. Bộ NN&PTNT hiện đang xây dựng phương án cổ phần hóa để trình cấp có thẩm quyền ban hành.

Cũng theo Bộ Tài chính, trong 7 tháng đầu năm 2016, các đơn vị đã thoái được 2.870 tỷ đồng, thu về 5.632 tỷ đồng.

Trong đó, các tập đoàn, tổng công ty đã thoái được 381 tỷ đồng, thu về 424 tỷ đồng tại 5 lĩnh vực nhạy cảm (chứng khoán, bảo hiểm, ngân hàng – tài chính, bất động sản, quỹ đầu tư). Đồng thời, các tập đoàn, tổng công ty thoái được 1.259 tỷ đồng, thu về 1.959 tỷ đồng tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư vào các lĩnh vực ngoài 5 lĩnh vực nhạy cảm nêu trên.

Cùng thời điểm, SCIC đã bán 1.229 tỷ đồng vốn cổ phần nhà nước, thu về 3.248 tỷ đồng.

Tiến độ vẫn chưa đạt như kỳ vọng

Cũng theo Bộ Tài chính, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, trong 7 tháng đầu năm 2016, các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, DNNN đã tích cực triển khai Đề án tái cơ cấu theo tinh thần Quyết định số 929/QĐ-TTg. Các cơ chế chính sách về tái cơ cấu, sắp xếp, cổ phần hóa DNNN đã được ban hành đầy đủ, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp thực hiện. Hiệu quả hoạt động của DNNN sau cổ phần hóa từng bước được nâng cao.

Cùng với đó, số lượng doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa, sắp xếp đạt kế hoạch theo đề án tái cơ cấu được duyệt. Việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành vào năm lĩnh vực nhạy cảm được triển khai quyết liệt.

Công tác quản trị DN tiếp tục được đổi mới cả về vật tư và tài chính, lao động, tổ chức bộ máy, khoa học công nghệ... Công tác cổ phần hóa doanh nghiệp đã góp phần hoàn thiện và phát triển thị trường vốn đặc biệt là thị trường chứng khoán, tạo điều kiện cho DN sau khi cổ phần hoá huy động vốn, đổi mới phương thức quản lý, công nghệ, gắn kết người lao động với DN, DN phát triển ổn định trong xu thế hội nhập với kinh tế khu vực và kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, do trong 7 qua, các đơn vị vừa tiếp tục thực hiện cổ phần hóa của kế hoạch giai đoạn 2011 – 2015, vừa triển khai xây dựng kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa, tái cơ cấu theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nên tiến độ cổ phần hóa DNNN và thoái vốn còn chưa đạt được như kỳ vọng.

Ngoài ra do đối tượng sắp xếp, cổ phần hóa hiện nay hầu hết là các DN có quy mô lớn, phạm vi hoạt động rộng, kinh doanh đa ngành nghề, tài chính phức tạp nên cần có nhiều thời gian chuẩn bị, xử lý. Mặt khác, việc thực hiện cổ phần hóa, tái cơ cấu đối với các DN có quy mô vốn lớn cần sự tham gia của nhiều nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính và năng lực quản trị, đầu tư tốt nên cần nhiều thời gian để chuẩn bị.

Sẽ xử lý nghiêm lãnh đạo DN không hoàn thành tái cơ cấu

Trong các tháng cuối năm 2016 và giai đoạn tới (2016-2020), theo Bộ Tài chính, quá trình tái cơ cấu DNNN cần thực hiện với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ và nâng cao hiệu quả việc sắp xếp, tái cơ cấu (bao gồm cả các công ty nông, lâm nghiệp và các đơn vị sự nghiệp công lập). Thu gọn số lượng DNNN trong nền kinh tế, củng cố, nâng cao vai trò của các DNNN quan trọng, cần thiết và gắn với đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Để đạt được mục tiêu này, ngoài việc hoàn thiện cơ chế chính sách, các bộ, ngành, địa phương, DNNN cần quán triệt, thực hiện kế hoạch, lộ trình tái cơ cấu, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung chỉ đạo hoàn thành theo đúng Đề án đã được phê duyệt. Xử lý nghiêm đối với lãnh đạo DN không thực hiện đúng hoặc thực hiện không có hiệu quả tái cơ cấu và nhiệm vụ được giao trong quản lý, điều hành.

Đồng thời, tiếp tục thực hiện thoái vốn đầu tư ngoài ngành và vốn nhà nước ở DN mà nhà nước không cần nắm giữ theo tiêu chí phân loại DNNN và theo lộ trình hợp lý, đảm bảo hiệu quả kinh tế cao nhất. Đối với những trường hợp đầu tư ngoài ngành đang thua lỗ, khẩn trương có phương án thoái vốn để cắt lỗ, báo cáo các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Ngoài ra, cần tiếp tục đẩy mạnh việc tái cơ cấu và nâng cao chất lượng quản trị và hiệu quả hoạt động của DNNN. Nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát DNNN, đẩy nhanh việc minh bạch, công khai hóa thông tin về hoạt động của DNNN. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát đối với hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả tổ chức tái cơ cấu DNNN./.