Thoái vốn nhà nước thu về hơn 14,2 nghìn tỷ đồng trong quý I

Theo Cục Tài chính doanh nghiệp, trong quý đầu tiên của năm 2017, các đơn vị đã thoái được 3.072 tỷ đồng vốn đầu tư ngoài ngành, thu về 14.236 tỷ đồng. Trong đó, riêng thoái vốn của SCIC tại Vinamilk với giá trị 783,7 tỷ đồng, thu về 11.286,4 tỷ đồng.

Thêm 7 DNNN đã hoàn thành cổ phần hóa

Theo báo cáo của Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính, 3 tháng đầu năm 2017, đã có 7 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Tổng giá trị thực tế của 7 doanh nghiệp đã được phê duyệt phương án cổ phần hóa là 1.855 tỷ đồng, trong đó giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp là 379 tỷ đồng.

Theo phương án cổ phần hóa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vốn điều lệ của 7 đơn vị là 693,5 tỷ đồng, trong đó nhà nước nắm giữ 328,2 tỷ đồng, bán cho nhà đầu tư chiến lược 265,7 tỷ đồng, bán cho người lao động 8,5 tỷ đồng, tổ chức công đoàn 4,7 tỷ đồng, số lượng cổ phần bán đấu giá công khai là 86,3 tỷ đồng.

Cũng theo Cục Tài chính doanh nghiệp, trong quý đầu tiên của năm 2017, các đơn vị đã thoái được 3.072 tỷ đồng vốn đầu tư ngoài ngành, thu về 14.236 tỷ đồng. Số liệu này bao gồm cả các khoản thoái vốn năm 2016 các đơn vị mới báo cáo trong 3 tháng đầu năm 2017.

Trong đó, thoái vốn tại 5 lĩnh vực nhạy cảm được 35,8 tỷ đồng, thu về 36,3 tỷ đồng. Thoái vốn đầu tư ở doanh nghiệp khác (ngoài 5 lĩnh vực nhạy cảm) được 1.703 tỷ đồng, thu về 2.061 tỷ đồng.

Cũng trong 3 tháng qua, SCIC đã bán vốn tại 15 doanh nghiệp với giá trị là 1.333 tỷ đồng, thu về 12.139 tỷ đồng, bao gồm số thoái vốn của SCIC tại Vinamilk với giá trị 783,7 tỷ đồng, thu về 11.286,4 tỷ đồng.

Phải bồi thường khi làm thua lỗ, mất vốn Nhà nước

Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Cục Tài chính doanh nghiệp, quá trình sắp xếp, cổ phần hóa, tái cơ cấu thời gian qua cũng bộc lộ một số bất cập đòi hỏi cần được tiếp tục nghiên cứu, để tiếp tục thực hiện tái cơ cấu trong giai đoạn 2016 – 2020.

Đơn cử như một số bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp chưa tích cực, chủ động chỉ đạo triển khai thực hiện tái cơ cấu DNNN. Tỷ lệ vốn Nhà nước ở các công ty cổ phần còn cao do lượng cổ phần chào bán ra công chúng đạt thấp so với phương án cổ phần hóa doanh nghiệp. Mặt khác, số lượng doanh nghiệp thuộc diện Nhà nước cần nắm giữ cổ phần chi phối khi cổ phần hóa còn lớn nên làm giảm mức độ hấp dẫn tham gia của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư lớn, chuyên nghiệp và là rào cản của quá trình thay đổi nền tảng quản trị.

Cùng với đó, hiệu quả hoạt động của DNNN chưa tương xứng với nguồn lực nắm giữ, chưa phát huy hết vai trò nòng cốt của DNNN trong khu vực kinh tế Nhà nước, năng suất lao động, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp; một số DNNN, tập đoàn, tổng công ty nhà nước hoạt động yếu kém, làm ăn thua lỗ; cơ chế quản trị chưa đáp ứng các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế.

Trong khi đó, việc bàn giao các doanh nghiệp đã cổ phần hóa về SCIC còn chậm, việc thoái vốn, giảm tỷ lệ vốn nhà nước đầu tư tại các doanh nghiệp theo tiêu chí phân loại DNNN chậm được triển khai. Việc thoái vốn khỏi ngành nghề kinh doanh chính và bán hết vốn trong những ngành và lĩnh vực nhà nước không cần nắm giữ cũng chưa đạt kết quả như kỳ vọng. Việc đăng ký giao dịch và niêm yết trên thị trường chứng khoán của các doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa chưa được triển khai nghiêm túc, còn nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện đăng ký giao dịch và niêm yết theo quy định.

Đồng thời, nhiều doanh nghiệp sau khi sắp xếp lại, cổ phần hóa, chuyển đổi sang công ty TNHH một thành viên chưa có sự đổi mới thực chất về quản trị kinh doanh.

Chưa tách bạch được rõ chức năng quản lý nhà nước của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương với nhiệm vụ thực hiện quyền chủ sở hữu về vốn ở DNNN, quyền chủ sở hữu nhà nước tại doanh nghiệp chưa được thực hiện tập trung và thống nhất, bị chia cắt, chưa chuyên trách, vừa làm giảm hiệu lực quản lý, vừa không rõ trách nhiệm giải trình gây khó khăn đổi mới quản trị DNNN.

Để đẩy mạnh cổ phần hóa, tái cơ cấu DNNN giai đoạn tới, theo Bộ Tài chính, cần xác định trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Theo đó, Bộ trưởng các Bộ quản lý ngành, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Hội đồng thành viên tập đoàn kinh tế chịu trách nhiệm hành chính trước Thủ tướng Chính phủ; xử lý nghiêm lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước, người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp không nghiêm túc thực hiện, hoặc thực hiện không có kết quả sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp và nhiệm vụ được giao trong quản lý, điều hành doanh nghiệp. Trường hợp thực hiện không đúng quy định, sai mục đích, kém hiệu quả, gây thất thoát, thua lỗ vốn và tài sản của nhà nước thì phải bồi thường và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật./.