Ngày Thép Xanh McCloskey 2025: Thông tin chi tiết về sự kiện

Tổng quan thị trường thép và thép xanh châu Âu

Đà hồi phục giá thép cuộn trong EU chậm lại vào tháng 8, do người mua phản ứng trước các đợt tăng giá mới. Tuy nhiên, việc cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) dự kiến áp dụng từ 2026, cùng khả năng ban hành các biện pháp tự vệ nghiêm ngặt hơn, vẫn tạo lực đỡ cho giá.

Hoạt động nhập khẩu gần như đình trệ vì thời gian giao hàng kéo dài. Người mua tập trung làm thủ tục cho khối lượng hàng đã về trong năm 2025, thậm chí chấp nhận vượt hạn ngạch và chịu thuế lên tới 25%. Họ cho rằng cơ chế tự vệ hiện nay dễ dự đoán hơn so với việc đặt hàng cho năm 2026 khi quy định CBAM chưa rõ ràng.

Thị trường thép xanh tại châu Âu vẫn hạn chế do thiếu tiêu chuẩn thống nhất cho khái niệm “thép xanh” và nhu cầu thép tổng thể yếu. Nhà phân phối có quan tâm, nhưng ngần ngại dự trữ hàng khi chưa có khách hàng cam kết.

Hiện phụ phí cho HRC có “thuộc tính xanh” tại châu Âu dao động 60–300 EUR/tấn. Thấp nhất áp dụng cho sản phẩm theo phương pháp mass-balance, cao nhất cho thép từ các nhà máy thử nghiệm được bán trực tiếp cho người dùng sẵn sàng trả thêm chi phí.

Trong khi đó, các nhà máy ngoài EU, đặc biệt ở Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc, đang tích cực chào bán thép xanh với phụ phí thấp hơn nhiều, trung bình khoảng 20 USD/tấn cho HRC có hàm lượng CO₂ dưới 1 tấn (bao gồm cả phạm vi 1-3). Một số đã có chứng nhận EPD; số khác quảng bá sản phẩm DRI-EAF là thép xanh và chờ được chứng nhận.

Ngành thép châu Âu trong bối cảnh toàn cầu

Trung Quốc tiếp tục là nhân tố chi phối thị trường thép toàn cầu. Xuất khẩu của nước này tăng 10% so với cùng kỳ trong 8 tháng đầu năm 2025, đạt 77,5 triệu tấn, bất chấp số vụ kiện phòng vệ thương mại tăng từ 353 lên 397 kể từ tháng 2.

Trong giai đoạn tháng 1-7, xuất khẩu bán thành phẩm của Trung Quốc tăng gấp 4 lần, đạt gần 7,5 triệu tấn, trong khi xuất khẩu thép dài tăng 49%. Tuy nhiên, McCloskey dự báo xu hướng này khó duy trì: sản lượng thép Trung Quốc năm 2025 dự kiến giảm 2% xuống còn 980 triệu tấn, và còn khoảng 930 triệu tấn vào năm 2030.

Tại Mỹ, thị phần thép nội địa tăng nhờ nhập khẩu giảm 7% trong 8 tháng đầu năm. Tỷ lệ sử dụng công suất đạt gần 80%, cao hơn mức 70% đầu năm. Các nhà máy Mỹ cũng đang mở rộng công suất mạnh mẽ, với hơn 15 triệu tấn công suất mới đang được lên kế hoạch, xây dựng hoặc chạy thử.

Ngược lại, thị trường thép châu Âu vẫn chịu áp lực nhu cầu yếu, dẫn tới lợi nhuận thấp và đóng cửa thêm lò cao. Tính đến tháng 9, tổng công suất bị dừng đã lên tới 23,3 triệu tấn. McCloskey dự báo năm 2026, sản lượng thép thô khu vực tăng 5% nhờ CBAM và hàng rào thương mại mới. Đầu tư hạ tầng tại Đức cũng là cú hích, nhưng vẫn gặp rào cản như quy trình chậm, thiếu lao động và nguy cơ hụt 10% so với kế hoạch chi tiêu hạ tầng & quốc phòng.

Kế hoạch Hành động Thép & Kim loại châu Âu (ESMAP)

Việc thực hiện các cam kết chính sách trong khuôn khổ ESMAP vẫn chậm so với yêu cầu ngành. Dù đã được đồng thuận là cần thiết để bảo vệ năng lực cạnh tranh, nhiều hỗ trợ mới dừng ở mức thảo luận.

Dư thừa công suất toàn cầu tiếp tục gây sức ép, đe dọa lộ trình khử carbon của châu Âu. Tuy nhiên, các hướng dẫn kỹ thuật dự kiến công bố cuối năm 2025 được kỳ vọng giúp thị trường ổn định hơn trong 2026, đặc biệt khi có thêm:

• Cơ chế đấu thầu công, tiêu chuẩn hóa “thép xanh”
• Biện pháp bảo hộ thương mại mới
• Chi tiết tính toán chi phí CBAM giai đoạn chính thức

Ngành thép vẫn chờ cú hích lập pháp đủ mạnh để đảm bảo cạnh tranh trong quá trình chuyển đổi.

Các dự án khử carbon đang triển khai

Lộ trình khử carbon khác nhau giữa các khu vực, phụ thuộc vào luật, cơ cấu công suất và nguồn lực.

Tại EU, hơn 40 dự án đã được công bố, đa số nhằm thay thế lò cao–lò BOF bằng lò điện EAF. Theo ước tính, đến năm 2045, EU có thể sản xuất hơn 80 triệu tấn thép xanh/năm từ EAF, thay thế khoảng 70 triệu tấn công suất BOF. Tuy nhiên, nguồn DRI trong EU chỉ đáp ứng khoảng một nửa nhu cầu, buộc phải nhập khẩu phần còn lại.

Điều này giải thích vì sao Trung Đông & Bắc Phi (MENA) đang bùng nổ các dự án DRI, nhiều dự án hydrogen-ready với quy mô tới 10 triệu tấn/năm, tập trung sản xuất HBI để xuất khẩu sang châu Âu. Vale (Brazil) cũng đã tham gia, đầu tư vào các trung tâm sản xuất quặng viên ép gần nhà máy DRI/HBI.

Ở châu Á, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc chuyển dần sang scrap-EAF và DRI-EAF, với hàng chục lò EAF mới tại Trung Quốc. Australia cũng đầu tư mạnh vào công suất DRI/HBI phục vụ thị trường thép xanh châu Á.

Ngành thép xanh toàn cầu đang mở rộng nhanh chóng, với nhiều dự án mới liên tục được công bố. Mỗi năm, bức tranh về một ngành thép xanh toàn cầu lại hiện rõ hơn, thu hút thêm đầu tư và công nghệ, hứa hẹn thay đổi cấu trúc ngành thép thế giới.

McCloskey sẽ tiếp tục theo dõi, phân tích diễn biến và chia sẻ cùng khách hàng tại các sự kiện như Green Steel Day ở Düsseldorf.

Th.S